KIZAMIK

Kızamık, özel bir virüsle (Morbilli) meydana gelen, bulaşıcı bir çocukluk hastalığıdır. Kızamık hastalığı ilk olarak 860 senesinde Farslı hekim Razi tarafından farkedilmiştir.
Sydenham ise 17. asrın ikinci yarısında hastalığı tarif etmiş ve 18. yüzyıldan itibaren de kızamık salgınları tanınmaya başlamıştır. 1911′de Anderson ve Goldbergen, kızamığı insanlardan maymunlara nakletmişler ve sebebinin bir virüs olduğunu bildirmişlerdir.

Kızamığın etkeni olan virüs, hastaların burun ve yutak salgılarıyla çıkan damlacıklarda bulunur;ağız ya da burundan üst solunum yollarına ya da dolaylı olarak konjunktiva mukozasına girer. Vücuda girdiği yerde üreyerek düşük miktarda bütün vücuda yayılır ve lenf dokusu hücrelerinde üremeyi sürdürür. Daha sonra ikinci kez, çok daha uzun süreli ve kitlesel olarak kana yayılır. Bu döneme ilişkin ilk belirtiler virüsün bulaşmasından yaklaşık 9-10 Gün sonra ortaya çıkar.
Hastalık bu aşamadan sonra, 14-15′inci güne değin çok bulaşıcıdır. Virüsün vücuda girmesinden yaklaşık 14 gün sonra döküntülerin başlamasıyla virüsün üremesi azalır; 16. günden sonra genellikle kanda virüse rastlanmaz. Yalnız idrarda bulunan virüs bu ortamda varlığım günlerce sürdürür.
Döküntüler kanda hastalığa özgü antikorların belirmesi ve hastanın iyileşmeye başlamasıyla aynı dönemde görülür; kızarıklıkların pul pul dökülmeye başlamasıyla bulaşıcılık dönemi bütünüyle sona erer.



BELİRTİLERİ

Bulaştırıcılık, virüs alındıktan 7 gün sonra başlar ve ciltte kırmızı döküntülerin oluşmasını izleyen 5. güne kadar devam eder. Kuluçka dönemi 10-12 gündür. Bu dönemde hastalık belirtisi yoktur ancak ardından 3-4 gün süren halsizlik, ateş, burun akıntısı, öksürük, gözlerde sulanma ve ışığa bakamama gibi belirtiler görülür. Gebelikte anneden geçen antikorlar bebeği 6.aya kadar korur. Belirtilerin ortaya çıkmasından 2-3 gün sonra yanakların iç kısmında, koplik lekeleri denilen kırmızı-beyaz renkli lekeler belirir. Bu lekeler kızamık teşhisini koydurur ve ortalama 14 saatte kaybolur. Nezle dönemi sonunda ateşin 40-40.5 dereceye yükselmesiyle birlikte kırmızı kahverengi döküntüler belirir. Döküntülerin 2. gününde ateş düşer. Döküntü öncelikle kulakların arkasında, saç çizgisi boyunca yanaklarda ve boynun yanlarında görülmeye başlar. İlk 24 saatte yüze, boyuna, kollara ve göğse yayıldığında kabarık hale gelir. İkinci 24 saatte ise karına, sırta ve bacaklara yayılarak 3. günde yaygın hal alır. Bu dönemde genel durum iyileşir, ateş düşmeye başlar. 5-6.günlerde döküntüler yüzden başlayarak belirdiği sırayla solar. Solarken hafif soyulma ve daha sonra kaybolan kahverengi renk değişikliği olabilir. Hastalık kalıcı bağışıklık bırakır.



TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Destekleyici tedavi dışında kızamık için özel bir tedavi yöntemi yoktur. Komplikasyonlar izlenmelidir. Kızamık en sık orta kulak iltihabına neden olur, zatürreye yol açabilir. Nadiren beyin iltihabına sebep olduğu da gözlenmiştir. Kızamığın beyinde yaptığı başka bir hasar da yıllar sonra belirlenebilir ve yavaş ilerler. Hastalık, çocukta davranış ve bilinç değişiklikleriyle kendini belli eder. O zamana kadar normal zekaya sahip olan çocukta yavaş yavaş gerileme ortaya çıkar, istemsiz kasılmalar başlar, çocuk zamanla yatağa bağımlı hale gelir.