MULTİPL MİYELOM

MULTİPL MİYELOMMultipl miyelom nadir görülen ve çoğunlukla yaşlılarda ortaya çıkan bir kemik iliği kanseridir. Multipl miyelom, tüm kanserlerin %1’ini ve hematolojik kanserlerin %10’unu oluşturur. Görülme sıklığı ise 100 binde dört civarında gerçekleşir. Türkiye’de yılda ortalama üç bin civarında multipl miyelom tanısı konulmaktadır.
Bağışıklık sistemimizin savunmada görevli ana hücrelerinden B-lenfositler mikroorganizmalarla karşılaştıklarında plazma hücrelerine dönüşerek antikor (immünoglobülin, Ig) dediğimiz maddeleri üretir. Multipl miyelom, M proteini denen IgG, IgA veya hafif zincir gibi proteinler salgılayan kan hücrelerinin bir hastalığıdır. Ancak, multipl miyelomda plazma hücreleri kontrolsüz bir şekilde çoğalarak aşırı miktarda tek tip immünoglobülin üretirler. Bununla birlikte diğer immünoglobülin tiplerinin düzeylerinde ise tehlikeli derecede azalmalar görülür ve hastalar enfeksiyonlara karşı duyarlı hale gelirler.
Bu tabloya ek olarak, hızla çoğalan bu hücreler (kanser hücreleri) kemiklerde ve kemik iliğinde toplanır, kemik dokusunu harap eden kitleler oluştururlar. Zaman içerisinde bu tümör kitleleri kemiklerin zayıflamasına veya kırılmasına ve enfeksiyonlara karşı vücut direncinin düşmesine yol açar. Genellikle 60 yaşın üstündeki kişilerde görülen miyelomun ortaya çıkmasına, hayat boyunca maruz kalınan kimyasal maddeler, antijenler ve enfeksiyonlar zemin hazırlar. Yetişkin hastalığı olan miyelom, çocuklarda hiç görülmüyor.
BELİRTİLERİ
 * Kemik ağrısı, özellikle kaburga ve sırt ağrısı,
 * Kolay kemik kırığı oluşması,
 * Nedeni bilinmeyen ateş veya sık enfeksiyon geçirme,
 * Kolay morarma ve kanama,
 * Nefes darlığı,
 * Kollarda ve bacaklarda güçsüzlük,
 * Aşırı yorgunluk.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Tedavi seçenekleri hastanın genel durumu, şikâyetleri ve hastalığın evresi göz önüne alınarak her hastanın kendi klinik durumuna göre belirlenmelidir. Bu sebeple, herhangi bir belirti ve/veya şikâyeti olmayan hasta genel durum ve hastalık durumu değerlendirmeleri ile takibe alınırken şikâyeti olan ve ilerleyici hastalık tespit edilenlerde öncelikle ilaç tedavisi (kemoterapi) ile tedaviye başlanıyor. Kemoterapi hastaların %10-50’sinde tam iyileşme sağlarken hastaların %50-70’inde de kısmi klinik düzelme sağlıyor.
65 yaştan daha genç ve organ bozukluğu olmayan hastalarda otolog (kendi dokusundan) nakil standart tedavi olarak uygulanıyor. Kök hücre nakli öncesinde hastaya kemoterapi verilerek hastalık önce en az seviyeye indiriliyor. Ardından otolog kök hücre nakli yapılıyor. Otolog nakilde yaşam kaybı olasılığı %3’ün altında bulunuyor. Hasta 65 yaşın üstündeyse ya da hastaya organ fonksiyonları bozuk olduğu için otolog nakil yapılamıyorsa, üçlü ya da ikili kombinasyon kemoterapisi uygulanıyor. Eğer kalp ya da akciğer fonksiyonları bozuksa, hasta otolog nakil şansını kaybetmiş olabiliyor. Böbrek fonksiyonunun bozuk olması ise otolog nakil için engel teşkil etmiyor. Ancak hasta diyalize bağımlı hale gelmişse, otolog nakil tavsiye edilmiyor.
Son birkaç yılda teknolojideki gelişmelere paralel olarak yaşlı ve otolog kemik iliği nakli yapılamayan hastalarda sağlıklı hücrelere zarar vermeden doğrudan miyelom hücrelerini öldürebilen ilaçlar kullanılmaya başlanmıştır.
Yukarıda bahsedilen tüm tedavi seçeneklerinin yanında yardımcı tedavi yöntemlerinin de multipl miyelom tedavisinde yeri vardır. Kemik ağrısının yoğun olduğu ve/veya kırılma riski yüksek olan kemiklere ağrının kesilmesi ve komplikasyonların gelişmemesi için ışın tedavisi verilebilir. Kemik mimarisinin bozulmasına bağlı olan komplikasyonları önleyebilmek için aynı zamanda oral ilaçlar da kullanılır. Tüm çabalara rağmen patolojik kırık gelişmesi halinde ise ameliyat ile kırığa hemen müdahale edilir.
Daha önce de bahsedildiği gibi hastaların genel durumlarını ve yaşam kalitelerini etkileyen kansızlık, bağışıklık sisteminin bozulmasına bağlı ateşli hastalık gibi ek sorunların destek tedavisi ile üstesinden gelinmeye çalışılabilir. Kansızlık için eritrosit transfüzyonu veya alyuvarların yapımını uyaran maddelerin (eritropoietin) verilmesi, gerekli hallerde uygun antibiyotik tedavisi verilmesi destek tedavi seçeneklerinin önemli bir bölümünü oluşturur.


EmoticonEmoticon